Energie in de woningbouw; Nu verslaafd aan aardgas, maar aardgasloos in de nabije toekomst
De Nederlandse woningbouw is verslaafd aan aardgas. En dit gaat de komende decennia radicaal veranderen, want binnen 30 jaar wil Nederland van het aardgas af zijn in de woningbouw.
Op dit moment verbruikt een Nederlands huishouden jaarlijks gemiddeld zo’n 1.500 m3 aardgas en 3.500 kWh elektriciteit. Het aardgas wordt gebruikt voor ruimteverwarming (75%), warm tapwater (20%) en vaak ook nog voor koken (5%). Elektriciteit wordt gebruikt voor huishoudelijke apparaten, zoals de wasmachine, vaatwasser, televisie en verlichting. Het aardgasverbruik van 1.500 m3 komt ongeveer overeen met 15.000 kWh aan energie. Daarmee wordt het duidelijk dat het energieverbruik voor verwarming vele malen groter is dan het elektriciteitsverbruik. Een deel van de elektriciteit wordt ook nog eens geproduceerd in aardgas gestookte energiecentrales. De verslaving aan aardgas is daarmee wel duidelijk.
Om het energieverbruik in de woningbouw te verduurzamen zijn er verschillende richtingen mogelijk. Ten eerste kan er nog veel bespaard worden door gebruik van meer energiezuinige apparaten en LED-verlichting. Ook kan er nog veel bespaard worden door beter te isoleren en warmte terug te winnen uit bijvoorbeeld ventilatielucht of douchewater. Een deel van de energievraag kan duurzaam opgewekt worden met zonnepanelen en zonneboilers. En om de warmtevraag duurzaam in te vullen zijn verschillende mogelijkheden beschikbaar, zoals houtpellets, restwarmte van de industrie, geothermie, (hybride) warmtepompen of toch nog gas, maar dan een duurzaam gas. Daarnaast staat de wereld niet stil en staan nieuwe ontwikkelingen al letterlijk aan onze voordeur, denk aan elektrische auto’s en thuisaccu’s.
Keuze genoeg dus om de woningbouw te verduurzamen en aardgasloos te maken! Maar wat is het effect van het grootschalig toepassen van zonnepanelen in de woningbouw op de netwerkbelasting? En wat zijn de kosten voor de consument? Is een warmtenet een verstandige keuze of is het slimmer om warmtepompen toe te passen? Zijn er maatregelen waar we niet onderuit komen en no-regret kunnen gaan uitvoeren? Om antwoorden op dergelijke vragen te vinden is het verstandig verschillende richtingen globaal uit te werken en te bekijken wat de effecten zijn voor de omgeving, netwerk, duurzaamheid van de wijk, maar ook voor de consument. Deze inzichten biedt de ScenarioTool en ondersteunt daarmee dus bij het vormen van een gedegen toekomststrategie voor een duurzame woningbouw.
HR-ketel
De HR-ketel is in Nederland de meest toegepaste warmte-installatie en verzorgt in circa 90% van de woningen voor ruimteverwarming en warm tapwater. De HR-ketel is zeer betrouwbaar, maar scoort minder op duurzaamheid door het gebruik van aardgas.
All-Electric warmtepomp
Een all-electric warmtepomp gebruikt gratis duurzame energie uit de bodem of de buitenlucht om de woning te verwarmen en warm tapwater te leveren. Deze systemen zijn zeer duurzaam, wanneer ze worden toegepast in een goed geïsoleerde woning met lagetemperatuurverwarming. Wel moet er vaak wat extra ruimte zijn in en om het huis. Zo zal om altijd voldoende warm water te kunnen leveren een warmwaterboiler geplaatst moeten worden.
Hybride warmtepomp
Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp op buitenlucht of ventilatielucht met een HR-ketel (of eventueel een warmtenet-aansluiting). De installatie gebruikt energie uit de lucht en een beetje elektriciteit om de woning te verwarmen. Voor de productie van tapwater, of wanneer de buitentemperatuur te laag is, springt de HR-ketel (of het warmtenet) bij. Zo is het mogelijk om in bestaande woningen, die niet optimaal geïsoleerd zijn, toch maximaal gebruik te maken van een duurzame warmtepomp.
Houtpelletketel
Een pelletketel gebruikt houtpellets om de woning te verwarmen. In tegenstelling tot een sfeerhaard, is dit systeem bedoeld om de complete woning gedurende het hele jaar te verwarmen en warm tapwater te leveren. Voor de warmtapwatervoorziening zal een warmtapwaterboiler geplaatst moeten worden.
Warmtenet
Bij warmtenetten wordt warmte geleverd door een externe bron. De bron van de warmte kan bijvoorbeeld een energiecentrale, afvalverbrandingsinstallatie of een biomassaketel zijn. Het ruimtegebruik in de woning is minimaal, er hoeft slechts een kleine warmte-afleverset geplaatst te worden.
Volledig flexibiliteit
